Ποδηλατώντας στην πόλη

Παρ’ ότι το ‘Ποδηλατώντας στην πόλη’ είναι ένα αρκετά εξειδικευμένο blog, θα βγω εκτός των ορίων του για λίγο, γιατί υποθέτω πως οποιοσδήποτε έχει ένα blog στο χώρο του ελληνικού Internet, οφείλει να προβάλει την ιστορία της σύλληψης του Αντώνη Τσιπρόπουλου, που συντηρούσε το www.blogme.gr, ένα μηχανισμό αναζήτησης ελληνικών blogs.

Λόγος της σύλληψης, που έκανε το γύρο του κόσμου (π.χ. δείτε τη σχετική είδηση στο theregister.co.uk) ήταν η μήνυση που υπεβλήθη κατηγορώντας το blogme.gr για τη δημοσίευση link (μέσω rss) σε blog με περιεχόμενο που θεωρήθηκε προσβλητικό. Δηλαδή το επίμαχο περιεχόμενο δεν υπήρχε στη σελίδα του συλληφθέντα

Μια περίπτωση λογοκρισίας που βάζει την Ελλάδα στην ίδια κατηγορία με χώρες που κυβερνούνται από ανελεύθερα καθεστώτα και θέτει πολλά ερωτήματα περί των ορίων της ελευθερίας του λόγου, αλλά και των ορίων της ευθύνης για το περιεχόμενο μιας σελίδας στο Internet.

Η Αττικό Μετρό δεν είναι και η πιο φιλικά διακείμενη προς το ποδήλατο εταιρία. Η μεταφορά ποδηλάτων στον υπόγειο σιδηρόδρομο, που υπό όρους επιτρέπεται οπουδήποτε έχω ταξιδέψει, στα καθ’ ημάς απαγορεύεται και δε φαίνεται να υπάρχει ούτε η υποδομή, ούτε η διάθεση για να αντιμετωπιστεί θετικά το ζήτημα.

Ανεξάρτητα από την απαγόρευση πάντως, οι σταθμοί του Μετρό είναι από τους πιο… δημοφιλείς πρωινούς ποδηλατικούς προορισμούς, αφού αρκετοί συμπολίτες μας επιλέγουν να μεταβούν στο Μετρό με αυτόν τον τρόπο για να πάνε στις δουλειές τους. Θα ήταν λοιπόν ευχής έργον να υπήρχε κάποιος οργανωμένος, σκεπασμένος και ασφαλής τρόπος στάθμευσης του ποδηλάτου, για να διευκολυνθεί αυτή η υγιεινή συνήθεια.

Έξω από το σταθμό Εθνικής Άμυνας, από την πλευρά του Πενταγώνου, κάθε πρωί υπάρχουν πάρα πολλά ποδήλατα, τόσο επειδή είναι ένα σχετικά ασφαλές μέρος για στάθμευση, όσο και γιατί υπάρχει ένα μακρύ κιγκλίδωμα στο πεζοδρόμιο, κατά μήκος του δρόμου, όπου μπορεί κανείς να κλειδώσει το ποδήλατό του. Πρόσφατα, είδα ότι έχουν τοποθετηθεί και δύο μεταλλικές βάσεις στάθμευσης, χωρητικότητας 6 ποδηλάτων η κάθε μία, έξω από το σταθμό.

Δυστυχώς, είναι εντελώς ακατάλληλες. Αν τοποθετηθεί η μπροστινή ρόδα στην προβλεπόμενη θέση (ανάμεσα σε 1 από τα 6 ζευγάρια παράλληλων μεταλλικών ράβδων που έχει η βάση), η κλοπή ενός ποδηλάτου με quick release στον τροχό είναι ζήτημα δευτερολέπτων. Η πίσω ρόδα πάλι δεν μπορεί εύκολα να τοποθετηθεί στη θέση στάθμευσης, γιατί η ράβδος χτυπάει στο ντεραγιέ. Και σα να μην έφτανε αυτό, η απόσταση ανάμεσα στις ράβδους, ιδίως στις 3 από τις 6 θέσεις, είναι μικρή, με αποτέλεσμα ακόμα και ένα ποδήλατο σαν το δικό μου, με λάστιχα πόλης, όχι ιδιαίτερα χοντρά, να μη χωράει. Ενδεχομένως ένα ποδήλατο με τροχούς μικρότερης διαμέτρου (26′’ ή 24′’ αντί για 28′’ που είναι του δικού μου ποδηλάτου) να μπορεί ευκολότερα και ασφαλέστερα να κλειδωθεί σε αυτή τη βάση, αλλά τι στο καλό, δεν πρέπει να απαιτεί τόσο επισταμένο σχεδιασμό η κατασκευή μιας σωστής βάσης στάθμευσης που να ταιριάζει σε όλα τα ποδήλατα.

Δεν ξέρω αν γκρινιάζω υπερβολικά, αλλά σίγουρα οι συγκεκριμένες βάσεις στάθμευσης δε χρησιμοποιούνται πάρα πολύ. Χθες το απόγευμα για παράδειγμα, μόνο ένα ποδήλατο ήταν σταθμευμένο στη βάση και όλα τα υπόλοιπα στο κιγκλίδωμα του πεζοδρομίου (φαίνονται στο βάθος στη φωτογραφία).

Σε προηγούμενη καταχώρηση (”Ποδήλατο στην Αθήνα; Χαρά στο κουράγιο σου!”) αναφέρθηκε σε κάποια σχόλια ο τύπος και η ποιότητα των ποδηλάτων που κυκλοφορούν στην πιο “ποδηλατική” χώρα της Ευρώπης, στην Ολλανδία.

Ως απλή αναφορά, μεταφέρω τη σχετική μου εμπειρία. Είχα ταξιδέψει για λίγες μέρες το 2003 στο Groningen, μια μικρή πόλη κοντά στα σύνορα με τη Γερμανία. Η πρώτη εντύπωση για έναν τριτοκοσμικό στην ποδηλατική κουλτούρα Έλληνα, και δη Αθηναίο, ήταν βέβαια συγκλονιστική. Τα ποδήλατα κυκλοφορούσαν παντού. Ακόμα και η έξοδος σε μπαρ το βράδυ γινόταν με αυτά! Έβλεπες ζευγάρια να βγαίνουν χεράκι - χεράκι στο δρόμο, κάνοντας ποδήλατο! Ο ανυποψίαστος διαβάτης κινδύνευε να υποστεί ένα διόλου ηρωικό τραυματισμό από ποδήλατο, αν δεν πρόσεχε γύρω του (είναι και αθόρυβα τα ρημάδια). Φυσικά, δεν πρέπει να παραλείψω να αναφέρω τα ιδιαιτέρως κολακευτικά αποτελέσματα που είχαν οι συνεχείς ορθοπεταλιές στα κορμιά των γυναικών της πόλης :).

Αυτό που μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση, είναι ότι τα περισσότερα από τα ποδήλατα που έβλεπα ήταν παλιά και ιδιαίτερα απλής κατασκευής (μεταλλικά, χωρίς ταχύτητες κλπ). Ρώτησα ένα φίλο Ολλανδό γιατί γίνεται αυτό και γιατί, αφού τα χρησιμοποιούν τόσο πολύ, δεν αγοράζουν καλύτερα ποδήλατα. Η απάντηση ήταν σαφής:

“Γιατί τα κλέβουν. Δεν αξίζει να πάρεις καλό καινούργιο ποδήλατο. Το τελευταίο που αγόρασα το πήρα για 5 ευρώ και ένα μισογεμάτο πακέτο τσιγάρα από ένα κλεφτρόνι στο δρόμο.”

Στη φωτογραφία βλέπετε μέρος του parking του Πανεπιστημίου του Groningen.

Εδώ και καιρό, έχω αρχίσει να μελετάω την αγορά ενός αναδιπλούμενου (”σπαστού”) ποδηλάτου. Πιστεύω ότι ένα τέτοιο ποδήλατο θα είναι κατά πολύ ευκολότερο στη μεταφορά με το αυτοκίνητο, θα μου επιτρέπει να συνδυάζω τα μέσα μαζικής μεταφοράς με την ποδηλασία και θα μου δώσει την ελευθερία επιλογής του καταλληλότερου κατά περίσταση μέσου μεταφοράς. Θυμάμαι ότι προ ημερών είχα μείνει από λάστιχο στην Κατεχάκη, χωρίς υλικά επισκευής του ελαστικού. Αν είχα ένα αναδιπλούμενο ποδήλατο, πολύ απλά θα το “μάζευα”, θα το έβαζα στην τσαντούλα του και θα έμπαινα στο πρώτο ταξί. Αντ’ αυτού, χρειάστηκε να οργανώσω ολόκληρη επιχείρηση μεταφοράς του ποδηλάτου (ας είναι καλά ο Νεκτάριος και η Barracuda).

Το πρόβλημα είναι ότι η ελληνική ποδηλατική αγορά αγνοεί το είδος (γενικά ο προσανατολισμός της εν Ελλάδι αγοράς είναι ένα ενδιαφέρον θέμα για μελλοντικό άρθρο). Μέχρι πρότινος, το μόνο αναδιπλούμενο ποδήλατο που υπήρχε, απ’ όσο γνωρίζω, στην Ελλάδα, ήταν το Giant Halfway. Το συγκεκριμένο ποδήλατο έχει μερικά πολύ ενδιαφέροντα σχεδιαστικά χαρακτηριστικά (προσέξτε τα μονά πηρούνια) και έχει πάρει καλές κριτικές, αλλά θα επιθυμούσα περισσότερες επιλογές.

Τον τελευταίο μήνα όμως, κάτι δείχνει να κινείται στην αγορά. Η Dahon, η μεγαλύτερη κατασκευάστρια αναδιπλούμενων στον κόσμο, πρόκειται να αρχίσει τη διάθεση των μοντέλων της στη χώρα μας (αρχικά μόνο με ορισμένα μοντέλα), ενώ το Mobiky Genius, ένα πρωτότυπο, και λίγο πιο ιδιαίτερου χαρακτήρα, “σπαστό” ποδήλατο, έρχεται επίσης στην Ελλάδα.

Δυστυχώς, ακόμα δεν μπορούμε να αγοράσουμε ποδήλατα όπως τα Brompton ή τα Bike Friday ή τα Strida ή τα Airnimal, αλλά τουλάχιστον έχουμε κάποιες επιλογές.

Στη φωτογραφία βλέπετε ένα αναδιπλωμένο Brompton. Νομίζω ότι μόνο ένα τέτοιο υπάρχει στην Ελλάδα.

Να μια φράση που ακούω συχνά. Νομίζω πως οι περισσότεροι θεωρούν ότι η ποδηλασία στην πόλη είναι μια πράξη ηρωισμού (που σαφέστατα εμπεριέχει και μεγάλες δόσεις ρομαντισμού - στην καλύτερη περίπτωση - ή βλακείας - στη συνηθέστερη).

Οι λόγοι αυτής της αντιμετώπισης είναι αρκετοί, και όχι πάντα αβάσιμοι. Ο κυριότερος όμως είναι ένας:

“Μα είναι επικίνδυνο!”: Ναι, σαφώς και είναι επικίνδυνο. Οποιαδήποτε μετακίνηση στην πόλη ενέχει κίνδυνο. Πιστεύω όμως ότι ο κίνδυνος είναι ανάλογος του πόσο γρήγορο και πόσο ευάλωτο είναι το μέσο μεταφοράς. Από αυτήν την άποψη, δε θεωρώ ότι η οδήγηση με ποδήλατο είναι πιο επικίνδυνη από την οδήγηση με αυτοκίνητο, ενώ σίγουρα είναι ασφαλέστερη από τη μετακίνηση με μοτοσυκλέτα.

Η απλή αλήθεια είναι ότι το ποδήλατο δεν είναι ούτε αυτοκίνητο ούτε μοτοσυκλέτα και δεν πρέπει να οδηγείται όπως αυτά. Είναι ένα ιδιαίτερο, πιο αργό αλλά πιο ευέλικτο μέσο, που επιτρέπει στον οδηγό του να έχει καλύτερη επαφή με το περιβάλλον. Με απλά λόγια, ο ποδηλάτης μπορεί να βλέπει και να ακούει τι συμβαίνει γύρω του. Δεν πηγαίνει γρήγορα, οπότε συνήθως έχει χρονικά περιθώρια αντίδρασης σε αναπάντεχες καταστάσεις. Ένας προσεκτικός ποδηλάτης μπορεί να είναι ασφαλής… όσο ασφαλής εν τέλει μπορεί να είναι κάποιος που κινείται σε πόλεις που συμβαίνουν πράγματα όπως αυτό ή αυτό.